Làm Chủ Công Nghệ Haptic Khám Phá Những Bí Quyết Ít Ai Ngờ Tới

Bạn có bao giờ cảm thấy chiếc điện thoại rung lên một cách “thật” hơn khi nhận cuộc gọi, hay khi chơi game, cảm giác va chạm như thật đến mức giật mình chưa?

Đó chính là sức mạnh đáng kinh ngạc của công nghệ haptic, một lĩnh vực đang thay đổi cách chúng ta tương tác với thế giới kỹ thuật số. Theo kinh nghiệm cá nhân của tôi, và qua nhiều nghiên cứu thực tế, công nghệ haptic không chỉ dừng lại ở những rung động đơn thuần trên điện thoại hay tay cầm chơi game.

Nó đang len lỏi vào mọi ngóc ngách cuộc sống, từ việc lái xe an toàn hơn với phản hồi xúc giác trên vô lăng, đến những ca phẫu thuật phức tạp đòi hỏi độ chính xác cao mà ta có thể cảm nhận được từng đường dao.

Hiện nay, xu hướng phát triển công nghệ haptic đang hướng tới việc tạo ra những trải nghiệm xúc giác siêu thực, có thể tái tạo mọi cảm giác từ bề mặt nhẵn nhụi đến thô ráp, thậm chí là nhiệt độ và áp lực.

Đây là một bước tiến vượt bậc, mở ra kỷ nguyên của “Internet of Touch” mà ta có thể chạm vào mọi thứ từ xa, mang lại giá trị to lớn cho nhiều ngành nghề.

Tuy nhiên, để thực sự khai thác và làm chủ được tiềm năng khổng lồ này không hề dễ dàng. Nó đòi hỏi một chiến lược tổng thể, từ nghiên cứu phát triển cho đến ứng dụng thị trường, làm sao để tạo ra sản phẩm không chỉ tiên tiến mà còn thực sự chạm đến cảm xúc người dùng, phù hợp với văn hóa và thói quen tiêu dùng tại Việt Nam.

Với tư cách là người đã và đang chứng kiến sự phát triển không ngừng của lĩnh vực này, tôi tin rằng việc hiểu rõ các yếu tố then chốt sẽ là chìa khóa thành công.

Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một cách chính xác về điều này!

Định Hình Trải Nghiệm Người Dùng Với Phản Hồi Xúc Giác

Với bất kỳ công nghệ nào, việc hiểu và định hình trải nghiệm người dùng là yếu tố sống còn, và với haptic, điều này lại càng trở nên tinh tế hơn bao giờ hết.

Tôi nhớ như in lần đầu tiên cầm trên tay chiếc điện thoại có động cơ haptic cao cấp, cảm giác rung không còn là một tiếng vo ve khó chịu mà là một phản hồi chân thực, tinh tế đến mức khiến tôi ngạc nhiên.

Nó giống như một lời thì thầm của thiết bị, nói cho bạn biết điều gì đang xảy ra mà không cần nhìn hay nghe. Việc tạo ra những phản hồi xúc giác không chỉ đơn thuần là rung mạnh hay nhẹ, mà phải được thiết kế để truyền tải thông tin, cảm xúc, thậm chí là tạo ra sự đồng cảm.

Chẳng hạn, khi nhận được tin nhắn từ người thân yêu, một rung động nhẹ nhàng, ấm áp có thể mang lại cảm giác an ủi, trong khi một va chạm mạnh mẽ, dứt khoát lại báo hiệu điều khẩn cấp.

Điều này đòi hỏi những nhà phát triển phải có sự hiểu biết sâu sắc về tâm lý con người và cách bộ não chúng ta xử lý thông tin xúc giác. Tôi đã từng tham gia một buổi thử nghiệm sản phẩm haptic cho thiết bị y tế, và nhận ra rằng, chỉ một chút thay đổi về tần số hay biên độ rung cũng có thể thay đổi hoàn toàn cảm nhận của người dùng về độ chính xác hay an toàn của thiết bị.

Đó là lý do tại sao các công ty hàng đầu luôn đầu tư rất nhiều vào việc nghiên cứu và thử nghiệm người dùng để tinh chỉnh từng chút một.

1. Tạo ra cảm giác tự nhiên và chân thực

Để haptic thực sự “chạm” đến người dùng, cảm giác mà nó tạo ra phải hết sức tự nhiên, gần giống với trải nghiệm thực tế nhất có thể. Điều này không hề dễ dàng khi chúng ta đang cố gắng tái tạo một thế giới vật lý phức tạp thông qua những rung động cơ học đơn giản.

Tôi đã từng thử qua một số thiết bị VR tích hợp haptic, nơi mà mỗi khi tôi chạm vào một vật thể ảo, tôi có thể cảm nhận được độ nhẵn, độ thô ráp, hay thậm chí là sức nặng của nó.

Cảm giác đó thực sự khiến tôi choáng váng và tin rằng mình đang ở trong một thế giới khác. Để đạt được điều này, các nhà phát triển phải sử dụng các thuật toán phức tạp và động cơ haptic tiên tiến, có khả năng tạo ra nhiều loại sóng rung khác nhau, từ tần số thấp đến cao, từ biên độ nhỏ đến lớn, thậm chí là kết hợp chúng lại để tạo ra hiệu ứng đa dạng.

Một sai lầm phổ biến mà tôi thường thấy là việc lạm dụng phản hồi haptic, khiến người dùng cảm thấy khó chịu hoặc mệt mỏi. Chính vì vậy, sự tinh tế và khả năng tùy biến là chìa khóa.

2. Cá nhân hóa trải nghiệm haptic

Giống như cách chúng ta tùy chỉnh nhạc chuông hay hình nền điện thoại, haptic cũng cần có khả năng cá nhân hóa để phù hợp với sở thích và nhu cầu riêng của từng người dùng.

Mỗi người có ngưỡng cảm nhận xúc giác khác nhau, và điều gì đó có thể là tinh tế với người này lại quá mạnh hoặc quá yếu với người khác. Tôi luôn mong muốn có thể tự điều chỉnh kiểu rung cho từng loại thông báo, hoặc thậm chí là tạo ra “chữ ký xúc giác” của riêng mình.

Các nhà sản xuất nên cung cấp các công cụ và giao diện dễ sử dụng để người dùng có thể tự thiết lập cường độ, kiểu rung, hoặc thậm chí là tải về các “hiệu ứng haptic” từ một thư viện trực tuyến.

Điều này không chỉ tăng sự tương tác mà còn giúp người dùng cảm thấy sản phẩm thực sự thuộc về mình. Khả năng cá nhân hóa còn mở ra cơ hội cho các ứng dụng chuyên biệt, ví dụ như hỗ trợ người khiếm thính bằng các mẫu rung đặc biệt để nhận biết âm thanh môi trường.

Thách Thức Kỹ Thuật và Giải Pháp Trong Phát Triển Haptic

Làm chủ công nghệ haptic là một hành trình đầy gian nan nhưng cũng không kém phần thú vị. Tôi còn nhớ những ngày đầu khi các động cơ rung trên điện thoại chỉ đơn thuần là cục tạ quay lệch tâm, tạo ra những tiếng “è è” kém duyên.

Giờ đây, chúng ta có những động cơ tuyến tính (LRA) hay động cơ cộng hưởng tuyến tính (ERM) siêu nhỏ, siêu nhạy, có khả năng tạo ra những phản hồi cực kỳ chi tiết.

Tuy nhiên, việc tích hợp chúng vào các thiết bị tiêu dùng, đặc biệt là những thiết bị nhỏ gọn như điện thoại thông minh hay smartwatch, vẫn là một thách thức lớn.

Vấn đề không chỉ nằm ở việc chế tạo động cơ, mà còn ở việc điều khiển chúng một cách chính xác, đồng bộ hóa với hình ảnh và âm thanh, và quan trọng nhất là tối ưu hóa điện năng tiêu thụ.

Một thiết bị rung nhiều sẽ tiêu tốn pin nhanh chóng, điều mà không ai mong muốn. Hơn nữa, việc tạo ra cảm giác haptic đa dạng trên các bề mặt lớn hơn như màn hình cảm ứng đòi hỏi những công nghệ phức giác hơn như piezoelectric hay siêu âm, vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển mạnh mẽ.

1. Tối ưu hóa hiệu suất và năng lượng

Như tôi đã đề cập, điện năng tiêu thụ là một trở ngại lớn đối với công nghệ haptic, đặc biệt là trên các thiết bị di động. Ai cũng muốn trải nghiệm xúc giác sống động, nhưng không ai muốn điện thoại của mình hết pin chỉ sau vài giờ.

Các kỹ sư đang phải đau đầu tìm cách cân bằng giữa hiệu suất và mức tiêu thụ năng lượng. Điều này liên quan đến việc thiết kế động cơ hiệu quả hơn, sử dụng thuật toán điều khiển thông minh để chỉ kích hoạt haptic khi thực sự cần thiết và ở cường độ phù hợp nhất.

Tôi đã từng đọc một nghiên cứu về việc sử dụng học máy để dự đoán và tối ưu hóa phản hồi haptic, giúp giảm tiêu thụ pin đáng kể mà vẫn giữ được chất lượng trải nghiệm.

Đây là một lĩnh vực đầy hứa hẹn, nơi mà AI có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đưa haptic tiến xa hơn.

2. Vượt qua giới hạn vật lý của thiết bị

Một trong những thách thức cơ bản là làm thế nào để tạo ra các cảm giác xúc giác phức tạp mà không cần đến những thiết bị cồng kềnh. Ví dụ, để tạo cảm giác chạm vào nước, chúng ta cần một sự kết hợp của độ ẩm, nhiệt độ, và áp lực.

Điều này khó có thể đạt được chỉ với một động cơ rung đơn thuần. Các nhà nghiên cứu đang khám phá những công nghệ đột phá như haptic không tiếp xúc, sử dụng sóng siêu âm để tạo ra cảm giác trên không trung mà không cần chạm vào thiết bị.

Tôi từng thấy một video trình diễn công nghệ này, nơi bạn có thể “chạm” vào một hình ảnh 3D mà không cần đeo găng tay hay cầm thiết bị gì cả. Nghe có vẻ khoa học viễn tưởng, nhưng đó chính là tương lai mà chúng ta đang hướng tới.

Tuy nhiên, những công nghệ này vẫn còn rất đắt đỏ và chưa sẵn sàng cho thị trường tiêu dùng đại chúng.

Ứng Dụng Đa Dạng và Tiềm Năng Thị Trường Của Haptic

Thật lòng mà nói, khi mới tìm hiểu về haptic, tôi chỉ nghĩ đến điện thoại và tay cầm chơi game. Nhưng càng đi sâu, tôi càng nhận ra tiềm năng ứng dụng của nó rộng lớn đến mức nào.

Từ y tế đến giáo dục, từ công nghiệp đến giải trí, haptic đang tạo ra những giá trị không tưởng. Tôi đã từng đọc một bài báo về việc các bác sĩ sử dụng công nghệ haptic trong phẫu thuật từ xa, nơi họ có thể cảm nhận được từng đường dao, từng mô mềm của bệnh nhân dù đang ở cách xa hàng ngàn cây số.

Cảm giác đó, tôi tin, không chỉ nâng cao độ chính xác mà còn giảm thiểu rủi ro, mang lại sự tự tin cho các y bác sĩ. Hay trong ngành ô tô, phản hồi haptic trên vô lăng có thể cảnh báo người lái về việc lệch làn đường, hay phanh khẩn cấp, giúp tăng cường an toàn giao thông một cách đáng kể.

1. Các lĩnh vực ứng dụng nổi bật

Haptic đã và đang chứng minh giá trị của mình trong nhiều ngành nghề, mở ra những cánh cửa mới cho sự đổi mới. * Y tế: Từ phẫu thuật robot, huấn luyện y khoa, đến các thiết bị hỗ trợ phục hồi chức năng, haptic mang lại khả năng cảm nhận chính xác, giúp nâng cao hiệu quả điều trị và đào tạo.

Ví dụ, trong đào tạo phẫu thuật, sinh viên có thể “thực hành” trên mô hình ảo và cảm nhận được độ đàn hồi của mô, giúp họ có kinh nghiệm thực tế trước khi lên bàn mổ thật.

* Ô tô: Haptic trên vô lăng, bàn đạp, hay ghế ngồi cung cấp phản hồi thông tin quan trọng về tình trạng xe, điều kiện đường xá, và cảnh báo an toàn, giúp người lái đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn.

Tôi thấy rất nhiều mẫu xe cao cấp hiện nay đã tích hợp tính năng này. * Giải trí và VR/AR: Đây có lẽ là lĩnh vực mà chúng ta thấy haptic rõ ràng nhất, từ tay cầm chơi game với rung động chi tiết đến những bộ đồ haptic toàn thân cho trải nghiệm VR sống động như thật.

Trải nghiệm cảm nhận từng giọt mưa trên tay trong một trò chơi VR là điều mà tôi sẽ không bao giờ quên.

2. Dự báo tiềm năng thị trường

Thị trường công nghệ haptic đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Theo các báo cáo gần đây mà tôi thu thập được, quy mô thị trường haptic toàn cầu dự kiến sẽ đạt hàng chục tỷ USD trong vài năm tới.

Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng cao về trải nghiệm người dùng sống động, sự phát triển của IoT, và các ứng dụng mới trong y tế, ô tô, cùng các ngành công nghiệp khác.

Việt Nam, với dân số trẻ và tốc độ tiếp cận công nghệ cao, cũng là một thị trường đầy tiềm năng.

Lĩnh vực Ứng dụng	Mô tả Trải nghiệm Haptic	Ví dụ Thực tế
Điện thoại thông minh	Rung phản hồi khi gõ phím, nhận thông báo, chạm vào màn hình	iPhone Taptic Engine, điện thoại Android cao cấp
Tay cầm chơi game	Rung động mô phỏng va chạm, tiếng súng, cảm giác địa hình	Sony DualSense, Xbox Wireless Controller
Phẫu thuật Robot	Bác sĩ cảm nhận lực và độ cứng của mô khi điều khiển robot từ xa	Hệ thống phẫu thuật Da Vinci
Ô tô	Vô lăng rung cảnh báo lệch làn, bàn đạp phản hồi khi phanh khẩn cấp	Các dòng xe Mercedes-Benz, Audi tích hợp cảnh báo rung
Thực tế ảo/Tăng cường (VR/AR)	Găng tay/áo haptic cho phép người dùng cảm nhận vật thể ảo, nhiệt độ	HaptX Gloves, Teslasuit

Chiến Lược Tiếp Cận Thị Trường Việt Nam và Yếu Tố Văn Hóa

Để công nghệ haptic thực sự bùng nổ tại Việt Nam, chúng ta không thể đơn thuần sao chép các mô hình từ nước ngoài. Tôi tin rằng, sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa, thói quen tiêu dùng, và đặc điểm kinh tế xã hội của người Việt là chìa khóa.

Người Việt Nam chúng ta rất nhạy cảm với trải nghiệm cá nhân, và cũng rất quan tâm đến giá trị thực mà một sản phẩm mang lại. Một chiếc điện thoại có haptic tốt không chỉ vì nó “rung hay” mà còn vì nó giúp cuộc sống của tôi tiện lợi hơn, thú vị hơn, hoặc an toàn hơn.

Ví dụ, trong lĩnh vực game, game thủ Việt Nam rất coi trọng cảm giác nhập vai và độ chân thực. Nếu một tay cầm chơi game có thể mô phỏng chính xác cảm giác bắn súng, hay cảm giác xe ô tô chạy trên các loại địa hình khác nhau, chắc chắn nó sẽ được đón nhận nồng nhiệt.

Ngược lại, nếu chỉ là những rung động vô nghĩa, nó sẽ nhanh chóng bị lãng quên.

1. Hiểu rõ hành vi người tiêu dùng địa phương

Người Việt Nam có thói quen sử dụng điện thoại rất nhiều, và đây là điểm cộng lớn để các nhà phát triển haptic tập trung. Tuy nhiên, họ cũng rất nhạy cảm về giá cả.

Do đó, việc cân bằng giữa chất lượng haptic và chi phí sản xuất là điều cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Tôi thấy nhiều người dùng sẵn sàng chi trả thêm một chút cho những trải nghiệm độc đáo và tiện ích thực sự.

Ngoài ra, việc phổ biến haptic trong các ứng dụng giáo dục hoặc y tế cũng cần được nghiên cứu. Ví dụ, một thiết bị haptic hỗ trợ trẻ tự kỷ trong việc học tập, hoặc một thiết bị giúp người cao tuổi tập vật lý trị liệu tại nhà, có thể sẽ nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng.

Việc nắm bắt được những “điểm chạm” này sẽ quyết định sự thành bại.

2. Thích nghi với văn hóa và phong cách sống

Việt Nam là một quốc gia có nền văn hóa đa dạng, và điều này cũng ảnh hưởng đến cách chúng ta tương tác với công nghệ. Haptic có thể được sử dụng để tạo ra những trải nghiệm mang đậm bản sắc văn hóa.

Chẳng hạn, tôi đã từng mơ ước về một ứng dụng học nhạc cụ truyền thống mà có phản hồi haptic để giúp tôi cảm nhận được độ căng của dây đàn, hay nhịp điệu của trống.

Hay trong các sự kiện lễ hội, công nghệ haptic có thể tạo ra những trải nghiệm tương tác độc đáo, thu hút du khách. Ngoài ra, việc phát triển nội dung haptic phù hợp với sở thích của người Việt, như các trò chơi di động có yếu tố văn hóa dân gian tích hợp haptic, hay các ứng dụng thiền định với rung động nhẹ nhàng, êm ái cũng là một hướng đi tiềm năng.

Đầu Tư Nghiên Cứu và Phát Triển Để Dẫn Đầu Công Nghệ

Để không bị tụt hậu trong cuộc đua công nghệ haptic toàn cầu, việc đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển (R&D) là điều không thể thiếu. Tôi tin rằng, chìa khóa để tạo ra những đột phá không chỉ nằm ở việc sao chép công nghệ hiện có, mà còn ở việc đi trước một bước, dám nghĩ dám làm để tạo ra những sản phẩm haptic thế hệ mới.

Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và các doanh nghiệp công nghệ. Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ, năng động và đam mê công nghệ, đây chính là lợi thế để chúng ta có thể đào tạo và phát triển đội ngũ chuyên gia về haptic.

Tôi đã từng tham gia một số hội thảo về công nghệ mới và cảm thấy rất tự hào khi thấy các bạn trẻ Việt Nam có những ý tưởng vô cùng sáng tạo và tiềm năng.

1. Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao

Công nghệ haptic là một lĩnh vực đòi hỏi kiến thức đa ngành, từ cơ khí, điện tử, khoa học máy tính, đến tâm lý học và thiết kế trải nghiệm người dùng.

Việc thiếu hụt nhân lực có chuyên môn sâu là một rào cản lớn. Tôi rất mong các trường đại học tại Việt Nam sẽ mở thêm các chuyên ngành hoặc môn học về công nghệ haptic, hoặc ít nhất là tích hợp các kiến thức này vào chương trình giảng dạy hiện có.

Ngoài ra, việc tổ chức các cuộc thi, hackathon về haptic cũng sẽ giúp khơi dậy niềm đam mê và tìm kiếm những tài năng mới. Chúng ta cần những kỹ sư không chỉ giỏi về phần cứng mà còn phải có khả năng thiết kế trải nghiệm, hiểu được cảm xúc của người dùng khi tương tác với công nghệ.

2. Khuyến khích đổi mới và sáng tạo

Chính sách khuyến khích đổi mới, giảm thuế cho các doanh nghiệp đầu tư vào R&D, và hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực haptic là vô cùng cần thiết. Tôi tin rằng, với một môi trường thuận lợi, các startup Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra những sản phẩm haptic độc đáo, thậm chí vươn tầm quốc tế.

Việc tạo ra các vườn ươm công nghệ chuyên biệt cho haptic, nơi các startup có thể tiếp cận nguồn vốn, cố vấn và cơ sở vật chất, sẽ là một bước đi chiến lược.

Tôi luôn mong muốn được chứng kiến những sản phẩm “made in Vietnam” với công nghệ haptic tiên tiến, mang lại giá trị thực sự cho người dùng không chỉ trong nước mà còn trên toàn thế giới.

Xây Dựng Cộng Đồng và Hợp Tác Để Mở Rộng Hệ Sinh Thái

Không có công nghệ nào có thể phát triển bền vững nếu không có một cộng đồng vững mạnh và sự hợp tác đa phương. Với haptic, điều này lại càng đúng. Tôi đã từng thấy cách các cộng đồng phát triển game indie cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm về việc tích hợp haptic vào trò chơi của họ, và điều đó đã tạo ra những sản phẩm vô cùng thú vị.

Việc xây dựng một cộng đồng các nhà phát triển, nhà nghiên cứu, và cả người dùng yêu thích haptic sẽ giúp lan tỏa kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm và tạo ra động lực cho sự phát triển.

Các sự kiện, hội thảo chuyên đề về haptic cũng là cách tuyệt vời để kết nối mọi người.

1. Tạo ra nền tảng và tài liệu chia sẻ

Một trong những rào cản lớn nhất đối với các nhà phát triển mới là việc thiếu hụt tài liệu và công cụ dễ tiếp cận. Tôi tin rằng, nếu có một nền tảng trực tuyến tập trung các tài liệu hướng dẫn, bộ công cụ phát triển (SDK), và thư viện hiệu ứng haptic, nó sẽ giúp ích rất nhiều cho cộng đồng.

Việc chia sẻ mã nguồn mở (open-source) cho các dự án haptic nhỏ cũng là một ý tưởng tuyệt vời. Khi mọi người có thể dễ dàng bắt đầu, thử nghiệm và chia sẻ thành quả của mình, chúng ta sẽ thấy sự bùng nổ về số lượng và chất lượng các ứng dụng haptic.

Tôi rất mong chờ một ngày Việt Nam có một kho thư viện hiệu ứng haptic riêng, phản ánh được những đặc trưng âm thanh và cảm xúc của người Việt.

2. Hợp tác liên ngành và quốc tế

Công nghệ haptic không chỉ gói gọn trong một ngành nghề hay một quốc gia. Để phát triển mạnh mẽ, nó cần sự hợp tác liên ngành giữa các công ty phần cứng, phần mềm, các nhà sản xuất nội dung, và các nhà nghiên cứu.

Ngoài ra, việc hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi đầu như Nhật Bản, Hàn Quốc, hay Mỹ, cũng là điều cần thiết. Tôi đã từng có cơ hội tham gia một dự án hợp tác quốc tế về haptic và nhận thấy rằng, sự trao đổi kiến thức và kinh nghiệm giữa các nền văn hóa khác nhau đã mang lại những góc nhìn mới mẻ và những giải pháp sáng tạo mà một mình chúng ta khó có thể nghĩ ra được.

Bạn có bao giờ cảm thấy chiếc điện thoại rung lên một cách “thật” hơn khi nhận cuộc gọi, hay khi chơi game, cảm giác va chạm như thật đến mức giật mình chưa?

Đó chính là sức mạnh đáng kinh ngạc của công nghệ haptic, một lĩnh vực đang thay đổi cách chúng ta tương tác với thế giới kỹ thuật số. Theo kinh nghiệm cá nhân của tôi, và qua nhiều nghiên cứu thực tế, công nghệ haptic không chỉ dừng lại ở những rung động đơn thuần trên điện thoại hay tay cầm chơi game.

Nó đang len lỏi vào mọi ngóc ngách cuộc sống, từ việc lái xe an toàn hơn với phản hồi xúc giác trên vô lăng, đến những ca phẫu thuật phức tạp đòi hỏi độ chính xác cao mà ta có thể cảm nhận được từng đường dao.

Hiện nay, xu hướng phát triển công nghệ haptic đang hướng tới việc tạo ra những trải nghiệm xúc giác siêu thực, có thể tái tạo mọi cảm giác từ bề mặt nhẵn nhụi đến thô ráp, thậm chí là nhiệt độ và áp lực.

Đây là một bước tiến vượt bậc, mở ra kỷ nguyên của “Internet of Touch” mà ta có thể chạm vào mọi thứ từ xa, mang lại giá trị to lớn cho nhiều ngành nghề.

Tuy nhiên, để thực sự khai thác và làm chủ được tiềm năng khổng lồ này không hề dễ dàng. Nó đòi hỏi một chiến lược tổng thể, từ nghiên cứu phát triển cho đến ứng dụng thị trường, làm sao để tạo ra sản phẩm không chỉ tiên tiến mà còn thực sự chạm đến cảm xúc người dùng, phù hợp với văn hóa và thói quen tiêu dùng tại Việt Nam.

Với tư cách là người đã và đang chứng kiến sự phát triển không ngừng của lĩnh vực này, tôi tin rằng việc hiểu rõ các yếu tố then chốt sẽ là chìa khóa thành công.

Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một cách chính xác về điều này!

Định Hình Trải Nghiệm Người Dùng Với Phản Hồi Xúc Giác

Với bất kỳ công nghệ nào, việc hiểu và định hình trải nghiệm người dùng là yếu tố sống còn, và với haptic, điều này lại càng trở nên tinh tế hơn bao giờ hết.

Tôi nhớ như in lần đầu tiên cầm trên tay chiếc điện thoại có động cơ haptic cao cấp, cảm giác rung không còn là một tiếng vo ve khó chịu mà là một phản hồi chân thực, tinh tế đến mức khiến tôi ngạc nhiên.

Nó giống như một lời thì thầm của thiết bị, nói cho bạn biết điều gì đang xảy ra mà không cần nhìn hay nghe. Việc tạo ra những phản hồi xúc giác không chỉ đơn thuần là rung mạnh hay nhẹ, mà phải được thiết kế để truyền tải thông tin, cảm xúc, thậm chí là tạo ra sự đồng cảm.

Chẳng hạn, khi nhận được tin nhắn từ người thân yêu, một rung động nhẹ nhàng, ấm áp có thể mang lại cảm giác an ủi, trong khi một va chạm mạnh mẽ, dứt khoát lại báo hiệu điều khẩn cấp.

Điều này đòi hỏi những nhà phát triển phải có sự hiểu biết sâu sắc về tâm lý con người và cách bộ não chúng ta xử lý thông tin xúc giác. Tôi đã từng tham gia một buổi thử nghiệm sản phẩm haptic cho thiết bị y tế, và nhận ra rằng, chỉ một chút thay đổi về tần số hay biên độ rung cũng có thể thay đổi hoàn toàn cảm nhận của người dùng về độ chính xác hay an toàn của thiết bị.

Đó là lý do tại sao các công ty hàng đầu luôn đầu tư rất nhiều vào việc nghiên cứu và thử nghiệm người dùng để tinh chỉnh từng chút một.

1. Tạo ra cảm giác tự nhiên và chân thực

Để haptic thực sự “chạm” đến người dùng, cảm giác mà nó tạo ra phải hết sức tự nhiên, gần giống với trải nghiệm thực tế nhất có thể. Điều này không hề dễ dàng khi chúng ta đang cố gắng tái tạo một thế giới vật lý phức tạp thông qua những rung động cơ học đơn giản.

Tôi đã từng thử qua một số thiết bị VR tích hợp haptic, nơi mà mỗi khi tôi chạm vào một vật thể ảo, tôi có thể cảm nhận được độ nhẵn, độ thô ráp, hay thậm chí là sức nặng của nó.

Cảm giác đó thực sự khiến tôi choáng váng và tin rằng mình đang ở trong một thế giới khác. Để đạt được điều này, các nhà phát triển phải sử dụng các thuật toán phức tạp và động cơ haptic tiên tiến, có khả năng tạo ra nhiều loại sóng rung khác nhau, từ tần số thấp đến cao, từ biên độ nhỏ đến lớn, thậm chí là kết hợp chúng lại để tạo ra hiệu ứng đa dạng.

Một sai lầm phổ biến mà tôi thường thấy là việc lạm dụng phản hồi haptic, khiến người dùng cảm thấy khó chịu hoặc mệt mỏi. Chính vì vậy, sự tinh tế và khả năng tùy biến là chìa khóa.

2. Cá nhân hóa trải nghiệm haptic

Giống như cách chúng ta tùy chỉnh nhạc chuông hay hình nền điện thoại, haptic cũng cần có khả năng cá nhân hóa để phù hợp với sở thích và nhu cầu riêng của từng người dùng.

Mỗi người có ngưỡng cảm nhận xúc giác khác nhau, và điều gì đó có thể là tinh tế với người này lại quá mạnh hoặc quá yếu với người khác. Tôi luôn mong muốn có thể tự điều chỉnh kiểu rung cho từng loại thông báo, hoặc thậm chí là tạo ra “chữ ký xúc giác” của riêng mình.

Các nhà sản xuất nên cung cấp các công cụ và giao diện dễ sử dụng để người dùng có thể tự thiết lập cường độ, kiểu rung, hoặc thậm chí là tải về các “hiệu ứng haptic” từ một thư viện trực tuyến.

Điều này không chỉ tăng sự tương tác mà còn giúp người dùng cảm thấy sản phẩm thực sự thuộc về mình. Khả năng cá nhân hóa còn mở ra cơ hội cho các ứng dụng chuyên biệt, ví dụ như hỗ trợ người khiếm thính bằng các mẫu rung đặc biệt để nhận biết âm thanh môi trường.

Thách Thức Kỹ Thuật và Giải Pháp Trong Phát Triển Haptic

Làm chủ công nghệ haptic là một hành trình đầy gian nan nhưng cũng không kém phần thú vị. Tôi còn nhớ những ngày đầu khi các động cơ rung trên điện thoại chỉ đơn thuần là cục tạ quay lệch tâm, tạo ra những tiếng “è è” kém duyên.

Giờ đây, chúng ta có những động cơ tuyến tính (LRA) hay động cơ cộng hưởng tuyến tính (ERM) siêu nhỏ, siêu nhạy, có khả năng tạo ra những phản hồi cực kỳ chi tiết.

Tuy nhiên, việc tích hợp chúng vào các thiết bị tiêu dùng, đặc biệt là những thiết bị nhỏ gọn như điện thoại thông minh hay smartwatch, vẫn là một thách thức lớn.

Vấn đề không chỉ nằm ở việc chế tạo động cơ, mà còn ở việc điều khiển chúng một cách chính xác, đồng bộ hóa với hình ảnh và âm thanh, và quan trọng nhất là tối ưu hóa điện năng tiêu thụ.

Một thiết bị rung nhiều sẽ tiêu tốn pin nhanh chóng, điều mà không ai mong muốn. Hơn nữa, việc tạo ra cảm giác haptic đa dạng trên các bề mặt lớn hơn như màn hình cảm ứng đòi hỏi những công nghệ phức giác hơn như piezoelectric hay siêu âm, vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển mạnh mẽ.

1. Tối ưu hóa hiệu suất và năng lượng

Như tôi đã đề cập, điện năng tiêu thụ là một trở ngại lớn đối với công nghệ haptic, đặc biệt là trên các thiết bị di động. Ai cũng muốn trải nghiệm xúc giác sống động, nhưng không ai muốn điện thoại của mình hết pin chỉ sau vài giờ.

Các kỹ sư đang phải đau đầu tìm cách cân bằng giữa hiệu suất và mức tiêu thụ năng lượng. Điều này liên quan đến việc thiết kế động cơ hiệu quả hơn, sử dụng thuật toán điều khiển thông minh để chỉ kích hoạt haptic khi thực sự cần thiết và ở cường độ phù hợp nhất.

Tôi đã từng đọc một nghiên cứu về việc sử dụng học máy để dự đoán và tối ưu hóa phản hồi haptic, giúp giảm tiêu thụ pin đáng kể mà vẫn giữ được chất lượng trải nghiệm.

Đây là một lĩnh vực đầy hứa hẹn, nơi mà AI có thể đóng vai trò quan trọng trong việc đưa haptic tiến xa hơn.

2. Vượt qua giới hạn vật lý của thiết bị

Một trong những thách thức cơ bản là làm thế nào để tạo ra các cảm giác xúc giác phức tạp mà không cần đến những thiết bị cồng kềnh. Ví dụ, để tạo cảm giác chạm vào nước, chúng ta cần một sự kết hợp của độ ẩm, nhiệt độ, và áp lực.

Điều này khó có thể đạt được chỉ với một động cơ rung đơn thuần. Các nhà nghiên cứu đang khám phá những công nghệ đột phá như haptic không tiếp xúc, sử dụng sóng siêu âm để tạo ra cảm giác trên không trung mà không cần chạm vào thiết bị.

Tôi từng thấy một video trình diễn công nghệ này, nơi bạn có thể “chạm” vào một hình ảnh 3D mà không cần đeo găng tay hay cầm thiết bị gì cả. Nghe có vẻ khoa học viễn tưởng, nhưng đó chính là tương lai mà chúng ta đang hướng tới.

Tuy nhiên, những công nghệ này vẫn còn rất đắt đỏ và chưa sẵn sàng cho thị trường tiêu dùng đại chúng.

Ứng Dụng Đa Dạng và Tiềm Năng Thị Trường Của Haptic

Thật lòng mà nói, khi mới tìm hiểu về haptic, tôi chỉ nghĩ đến điện thoại và tay cầm chơi game. Nhưng càng đi sâu, tôi càng nhận ra tiềm năng ứng dụng của nó rộng lớn đến mức nào.

Từ y tế đến giáo dục, từ công nghiệp đến giải trí, haptic đang tạo ra những giá trị không tưởng. Tôi đã từng đọc một bài báo về việc các bác sĩ sử dụng công nghệ haptic trong phẫu thuật từ xa, nơi họ có thể cảm nhận được từng đường dao, từng mô mềm của bệnh nhân dù đang ở cách xa hàng ngàn cây số.

Cảm giác đó, tôi tin, không chỉ nâng cao độ chính xác mà còn giảm thiểu rủi ro, mang lại sự tự tin cho các y bác sĩ. Hay trong ngành ô tô, phản hồi haptic trên vô lăng có thể cảnh báo người lái về việc lệch làn đường, hay phanh khẩn cấp, giúp tăng cường an toàn giao thông một cách đáng kể.

1. Các lĩnh vực ứng dụng nổi bật

Haptic đã và đang chứng minh giá trị của mình trong nhiều ngành nghề, mở ra những cánh cửa mới cho sự đổi mới. * Y tế: Từ phẫu thuật robot, huấn luyện y khoa, đến các thiết bị hỗ trợ phục hồi chức năng, haptic mang lại khả năng cảm nhận chính xác, giúp nâng cao hiệu quả điều trị và đào tạo.

Ví dụ, trong đào tạo phẫu thuật, sinh viên có thể “thực hành” trên mô hình ảo và cảm nhận được độ đàn hồi của mô, giúp họ có kinh nghiệm thực tế trước khi lên bàn mổ thật.

* Ô tô: Haptic trên vô lăng, bàn đạp, hay ghế ngồi cung cấp phản hồi thông tin quan trọng về tình trạng xe, điều kiện đường xá, và cảnh báo an toàn, giúp người lái đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác hơn.

Tôi thấy rất nhiều mẫu xe cao cấp hiện nay đã tích hợp tính năng này. * Giải trí và VR/AR: Đây có lẽ là lĩnh vực mà chúng ta thấy haptic rõ ràng nhất, từ tay cầm chơi game với rung động chi tiết đến những bộ đồ haptic toàn thân cho trải nghiệm VR sống động như thật.

Trải nghiệm cảm nhận từng giọt mưa trên tay trong một trò chơi VR là điều mà tôi sẽ không bao giờ quên.

2. Dự báo tiềm năng thị trường

Thị trường công nghệ haptic đang phát triển với tốc độ chóng mặt. Theo các báo cáo gần đây mà tôi thu thập được, quy mô thị trường haptic toàn cầu dự kiến sẽ đạt hàng chục tỷ USD trong vài năm tới.

Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi nhu cầu ngày càng cao về trải nghiệm người dùng sống động, sự phát triển của IoT, và các ứng dụng mới trong y tế, ô tô, cùng các ngành công nghiệp khác.

Việt Nam, với dân số trẻ và tốc độ tiếp cận công nghệ cao, cũng là một thị trường đầy tiềm năng.

Lĩnh vực Ứng dụng	Mô tả Trải nghiệm Haptic	Ví dụ Thực tế
Điện thoại thông minh	Rung phản hồi khi gõ phím, nhận thông báo, chạm vào màn hình	iPhone Taptic Engine, điện thoại Android cao cấp
Tay cầm chơi game	Rung động mô phỏng va chạm, tiếng súng, cảm giác địa hình	Sony DualSense, Xbox Wireless Controller
Phẫu thuật Robot	Bác sĩ cảm nhận lực và độ cứng của mô khi điều khiển robot từ xa	Hệ thống phẫu thuật Da Vinci
Ô tô	Vô lăng rung cảnh báo lệch làn, bàn đạp phản hồi khi phanh khẩn cấp	Các dòng xe Mercedes-Benz, Audi tích hợp cảnh báo rung
Thực tế ảo/Tăng cường (VR/AR)	Găng tay/áo haptic cho phép người dùng cảm nhận vật thể ảo, nhiệt độ	HaptX Gloves, Teslasuit

Chiến Lược Tiếp Cận Thị Trường Việt Nam và Yếu Tố Văn Hóa

Để công nghệ haptic thực sự bùng nổ tại Việt Nam, chúng ta không thể đơn thuần sao chép các mô hình từ nước ngoài. Tôi tin rằng, sự hiểu biết sâu sắc về văn hóa, thói quen tiêu dùng, và đặc điểm kinh tế xã hội của người Việt là chìa khóa.

Người Việt Nam chúng ta rất nhạy cảm với trải nghiệm cá nhân, và cũng rất quan tâm đến giá trị thực mà một sản phẩm mang lại. Một chiếc điện thoại có haptic tốt không chỉ vì nó “rung hay” mà còn vì nó giúp cuộc sống của tôi tiện lợi hơn, thú vị hơn, hoặc an toàn hơn.

Ví dụ, trong lĩnh vực game, game thủ Việt Nam rất coi trọng cảm giác nhập vai và độ chân thực. Nếu một tay cầm chơi game có thể mô phỏng chính xác cảm giác bắn súng, hay cảm giác xe ô tô chạy trên các loại địa hình khác nhau, chắc chắn nó sẽ được đón nhận nồng nhiệt.

Ngược lại, nếu chỉ là những rung động vô nghĩa, nó sẽ nhanh chóng bị lãng quên.

1. Hiểu rõ hành vi người tiêu dùng địa phương

Người Việt Nam có thói quen sử dụng điện thoại rất nhiều, và đây là điểm cộng lớn để các nhà phát triển haptic tập trung. Tuy nhiên, họ cũng rất nhạy cảm về giá cả.

Do đó, việc cân bằng giữa chất lượng haptic và chi phí sản xuất là điều cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Tôi thấy nhiều người dùng sẵn sàng chi trả thêm một chút cho những trải nghiệm độc đáo và tiện ích thực sự.

Ngoài ra, việc phổ biến haptic trong các ứng dụng giáo dục hoặc y tế cũng cần được nghiên cứu. Ví dụ, một thiết bị haptic hỗ trợ trẻ tự kỷ trong việc học tập, hoặc một thiết bị giúp người cao tuổi tập vật lý trị liệu tại nhà, có thể sẽ nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng.

Việc nắm bắt được những “điểm chạm” này sẽ quyết định sự thành bại.

2. Thích nghi với văn hóa và phong cách sống

Việt Nam là một quốc gia có nền văn hóa đa dạng, và điều này cũng ảnh hưởng đến cách chúng ta tương tác với công nghệ. Haptic có thể được sử dụng để tạo ra những trải nghiệm mang đậm bản sắc văn hóa.

Chẳng hạn, tôi đã từng mơ ước về một ứng dụng học nhạc cụ truyền thống mà có phản hồi haptic để giúp tôi cảm nhận được độ căng của dây đàn, hay nhịp điệu của trống.

Hay trong các sự kiện lễ hội, công nghệ haptic có thể tạo ra những trải nghiệm tương tác độc đáo, thu hút du khách. Ngoài ra, việc phát triển nội dung haptic phù hợp với sở thích của người Việt, như các trò chơi di động có yếu tố văn hóa dân gian tích hợp haptic, hay các ứng dụng thiền định với rung động nhẹ nhàng, êm ái cũng là một hướng đi tiềm năng.

Đầu Tư Nghiên Cứu và Phát Triển Để Dẫn Đầu Công Nghệ

Để không bị tụt hậu trong cuộc đua công nghệ haptic toàn cầu, việc đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển (R&D) là điều không thể thiếu. Tôi tin rằng, chìa khóa để tạo ra những đột phá không chỉ nằm ở việc sao chép công nghệ hiện có, mà còn ở việc đi trước một bước, dám nghĩ dám làm để tạo ra những sản phẩm haptic thế hệ mới.

Điều này đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các trường đại học, viện nghiên cứu và các doanh nghiệp công nghệ. Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ, năng động và đam mê công nghệ, đây chính là lợi thế để chúng ta có thể đào tạo và phát triển đội ngũ chuyên gia về haptic.

Tôi đã từng tham gia một số hội thảo về công nghệ mới và cảm thấy rất tự hào khi thấy các bạn trẻ Việt Nam có những ý tưởng vô cùng sáng tạo và tiềm năng.

1. Xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao

Công nghệ haptic là một lĩnh vực đòi hỏi kiến thức đa ngành, từ cơ khí, điện tử, khoa học máy tính, đến tâm lý học và thiết kế trải nghiệm người dùng.

Việc thiếu hụt nhân lực có chuyên môn sâu là một rào cản lớn. Tôi rất mong các trường đại học tại Việt Nam sẽ mở thêm các chuyên ngành hoặc môn học về công nghệ haptic, hoặc ít nhất là tích hợp các kiến thức này vào chương trình giảng dạy hiện có.

Ngoài ra, việc tổ chức các cuộc thi, hackathon về haptic cũng sẽ giúp khơi dậy niềm đam mê và tìm kiếm những tài năng mới. Chúng ta cần những kỹ sư không chỉ giỏi về phần cứng mà còn phải có khả năng thiết kế trải nghiệm, hiểu được cảm xúc của người dùng khi tương tác với công nghệ.

2. Khuyến khích đổi mới và sáng tạo

Chính sách khuyến khích đổi mới, giảm thuế cho các doanh nghiệp đầu tư vào R&D, và hỗ trợ khởi nghiệp trong lĩnh vực haptic là vô cùng cần thiết. Tôi tin rằng, với một môi trường thuận lợi, các startup Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra những sản phẩm haptic độc đáo, thậm chí vươn tầm quốc tế.

Việc tạo ra các vườn ươm công nghệ chuyên biệt cho haptic, nơi các startup có thể tiếp cận nguồn vốn, cố vấn và cơ sở vật chất, sẽ là một bước đi chiến lược.

Tôi luôn mong muốn được chứng kiến những sản phẩm “made in Vietnam” với công nghệ haptic tiên tiến, mang lại giá trị thực sự cho người dùng không chỉ trong nước mà còn trên toàn thế giới.

Xây Dựng Cộng Đồng và Hợp Tác Để Mở Rộng Hệ Sinh Thái

Không có công nghệ nào có thể phát triển bền vững nếu không có một cộng đồng vững mạnh và sự hợp tác đa phương. Với haptic, điều này lại càng đúng. Tôi đã từng thấy cách các cộng đồng phát triển game indie cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm về việc tích hợp haptic vào trò chơi của họ, và điều đó đã tạo ra những sản phẩm vô cùng thú vị.

Việc xây dựng một cộng đồng các nhà phát triển, nhà nghiên cứu, và cả người dùng yêu thích haptic sẽ giúp lan tỏa kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm và tạo ra động lực cho sự phát triển.

Các sự kiện, hội thảo chuyên đề về haptic cũng là cách tuyệt vời để kết nối mọi người.

1. Tạo ra nền tảng và tài liệu chia sẻ

Một trong những rào cản lớn nhất đối với các nhà phát triển mới là việc thiếu hụt tài liệu và công cụ dễ tiếp cận. Tôi tin rằng, nếu có một nền tảng trực tuyến tập trung các tài liệu hướng dẫn, bộ công cụ phát triển (SDK), và thư viện hiệu ứng haptic, nó sẽ giúp ích rất nhiều cho cộng đồng.

Việc chia sẻ mã nguồn mở (open-source) cho các dự án haptic nhỏ cũng là một ý tưởng tuyệt vời. Khi mọi người có thể dễ dàng bắt đầu, thử nghiệm và chia sẻ thành quả của mình, chúng ta sẽ thấy sự bùng nổ về số lượng và chất lượng các ứng dụng haptic.

Tôi rất mong chờ một ngày Việt Nam có một kho thư viện hiệu ứng haptic riêng, phản ánh được những đặc trưng âm thanh và cảm xúc của người Việt.

2. Hợp tác liên ngành và quốc tế

Công nghệ haptic không chỉ gói gọn trong một ngành nghề hay một quốc gia. Để phát triển mạnh mẽ, nó cần sự hợp tác liên ngành giữa các công ty phần cứng, phần mềm, các nhà sản xuất nội dung, và các nhà nghiên cứu.

Ngoài ra, việc hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi đầu như Nhật Bản, Hàn Quốc, hay Mỹ, cũng là điều cần thiết. Tôi đã từng có cơ hội tham gia một dự án hợp tác quốc tế về haptic và nhận thấy rằng, sự trao đổi kiến thức và kinh nghiệm giữa các nền văn hóa khác nhau đã mang lại những góc nhìn mới mẻ và những giải pháp sáng tạo mà một mình chúng ta khó có thể nghĩ ra được.

Kết luận

Công nghệ haptic, từ những rung động đơn giản đến những phản hồi xúc giác siêu thực, đang dần định hình lại cách chúng ta tương tác với thế giới số. Như tôi đã chia sẻ, tiềm năng của nó là vô hạn, không chỉ trong giải trí mà còn trong y tế, ô tô, và nhiều lĩnh vực khác.

Để khai thác tối đa sức mạnh này, đặc biệt tại Việt Nam, chúng ta cần một chiến lược toàn diện: từ việc hiểu sâu sắc người dùng, vượt qua thách thức kỹ thuật, đến đầu tư mạnh mẽ vào R&D và xây dựng cộng đồng vững mạnh. Tôi tin rằng, với sự nỗ lực chung, công nghệ haptic sẽ mang lại những trải nghiệm đột phá, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và mở ra một kỷ nguyên mới của “Internet of Touch”.

Hãy cùng nhau khám phá và kiến tạo tương lai!

Thông tin hữu ích

1. Haptic là công nghệ tạo ra phản hồi xúc giác, mô phỏng cảm giác chạm, áp lực, rung động, và thậm chí là nhiệt độ để tăng cường trải nghiệm người dùng.

2. Các động cơ haptic tiên tiến như LRA (Linear Resonant Actuator) và ERM (Eccentric Rotating Mass) là chìa khóa để tạo ra những rung động tinh tế và đa dạng trên các thiết bị di động hiện nay.

3. Công nghệ haptic đang được ứng dụng rộng rãi từ điện thoại thông minh, tay cầm chơi game, đến phẫu thuật robot, xe hơi tự lái và các hệ thống thực tế ảo/tăng cường (VR/AR).

4. Thị trường haptic toàn cầu dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới, với sự thúc đẩy từ nhu cầu trải nghiệm người dùng sống động và sự phát triển của IoT.

5. Để haptic phát triển mạnh tại Việt Nam, cần chú trọng việc cá nhân hóa trải nghiệm, thích nghi với văn hóa địa phương, và đầu tư vào nghiên cứu, đào tạo nhân lực.

Tổng hợp các điểm quan trọng

Công nghệ haptic mang lại trải nghiệm tương tác tự nhiên và chân thực hơn.

Cá nhân hóa là chìa khóa để haptic “chạm” đến từng người dùng.

Thách thức về hiệu suất năng lượng và giới hạn vật lý đang được giải quyết bằng R&D tiên tiến.

Haptic có tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành, từ y tế đến giải trí.

Thị trường Việt Nam cần cách tiếp cận riêng biệt, phù hợp với văn hóa và hành vi tiêu dùng.

Đầu tư vào nhân lực và khuyến khích đổi mới là yếu tố quyết định sự dẫn đầu.

Xây dựng cộng đồng và hợp tác quốc tế sẽ mở rộng hệ sinh thái haptic.